بدن انسان در واکنش به تغییر شرایط، عملکردهای گوناگونی دارد. گاه این تغییرات جسمی هستند و گاهی می‌توانید نشانه‌های آن‌را در روح‌وروان فرد جستجو کنید. یکی از مشکلات روحی که بسیاری از افراد درگیر آن هستند، افسردگی است. این حالت می‌تواند در اثر وقایع و حوادثی رخ دهد و یا موضوعاتی چون تغییر فصل و کوتاه شدن روز، بر روی آن اثر داشته باشد. در این مقاله از سالم باش به بررسی افسردگی فصلی و راه‌های مقابله با آن پرداخته‌ایم. اگر شما هم نیاز به مشاوره و خدمات روانشناسی دارید، علاوه بر خواندن این مطلب می‌توانید به‌صورت آنلاین با مشاوران و روان‌شناسان معتبر در سرتاسر کشور گفتگو کنید.

افسردگی فصلی چیست؟

برخی از افراد که از نظر روانی سالم هستند در زمان تغییر فصل (عمدتا تابستان و زمستان یا پاییز) دچار حالت‌های افسردگی می‌شوند. این افراد در این فصل‌ها دچار اضطراب می‌شوند، زیاد می‌خوابند و بی‌حوصله هستند. گاهی هم ممکن است شرایط سخت‌تر باشد. با گذشت سال‌ها برخی محققان به این نتیجه رسیدند که افسردگی فصلی ممکن است در مواقع دیگر هم در فرد وجود داشته باشد اما تغییرات فصلی سبب بروز آنها می‌شود. امروزه افسردگی فصلی، یک اختلال محسوب شده و یک مشاوره روانشناس یا دکتر روان‌پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا آن‌را بهبود ببخشید.

علائم افسردگی فصلی چیست؟

به‌یاد داشته باشید که حتی با داشتن همه این علائم نباید خودتان را بیمار تلقی کنید و بابت آن نگران شوید. بلکه باید در اولین فرصت با یک روان‌پزشک یا روان‎شناس گفتگو کنید تا بتواند از ریشه مشکل شما را حل کند. باری، اگر بخواهیم از مهم‌ترین علائم 
مشترک بین کسانی که افسردگی فصلی دارند یبگوییم، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
پرخوری و چاقی
خواب زیاد
کم شدن انرژی بدن
علاقه به غذاهای حاوی کربوهیدرات شامل ماکارونی، نوشابه و ذرت

چرا افسردگی فصلی رخ می‌دهد؟

عمده مبتلایان به افسردگی فصلی، این مشکل را در پاییز و زمستان بیشتر حس می‌کنند. در نتیجه این رخداد، دانشمندانی معتقدند که کاهش میزان تابش نور آفتاب و به‌سبب آن کمتر شدن ترشح هورمون سروتونین، موجب این مشکل است. سروتونین روی حالات روانی، اشتها و خواب اثر دارد و اگر کمبود آن رخ دهد، مشکلات گوناگونی در سر راه سلامتی خواهد بود.
ملاتونین هرمونی دیگری است که می‌تواند در این افسردگی نقش داشته باشد. از آنجا که کوتاه شدن روز و کاهش میزان نور خورشید روی ساعات خواب ما اثر دارد، ترشح هرمون ملاتونین دستخوش تغییراتی می‌شود. در نتیجه، ممکن است عده‌ای افسردگی فصلی را تجربه کنند.
کمبود ویتامین دی نیز از دیگر عواملی است که می‌تواند منجر به افسردگی فصلی شود. ما عموما ویتاین دی را از خورشید می‌گیریم. اما در فصل‌های پاییز و زمستان این مهم رخ نمی‌دهد و عموما تابش آفتاب نمی‌تواند به دریافت ویتامین دی منجر شود. در این حالت ممکن است علائم افسردگی شکل بگیرد یا خیلی حاد شود.

چگونه افسردگی فصلی را درمان کنیم؟

اگر فکر می‌کنید دچار افسردگی فصلی شده‌اید، حتما باید به پزشک روان‌پزشک مراجعه کنید. هرگز سراغ خوددرمانی و استفاده از داروها یا تجویزهای دیگران نروید. این نکته بسیار مهم است و از حاد شدن مشکل شما جلوگیری خواهد کرد. همچنین اگر علائم افسردگی را حس می‌کنید، حتما پیگیر درمان آن باشید و به‌سادگی از آن عبور نکنید. پزشک برای درمان افسردگی فصلی شما از راه‌کارهایی چون تجویز دارو، کمک گرفتن از منابع نوری مصنوعی یا روان‌درمانی استفاده خواهد کرد.

چگونه افسردگی فصلی نگیریم؟

اگر فکر می‌کنید مستعد افسردگی فصلی هستید، بهتر است با چند راهکار کلی برای مقابل با این مشکل آشنا شوید. اینجا باز هم تاکید می‌کنیم که هیچ مقاله در هیچ سایت پزشکی نمی‌تواند جایگزین تشخیصپزشک باشد و این توصیه‌ها عمومی هستند.
در معرض نور باشید
اگر با تاریک شدن هوا احساس غم می‌کنید، سعی کنید خانه‌ یا محل کارتان را روشن‌تر نگه دارید. با این کار وقتی در محیط‌های سربسته هستید، کمتر دچار مشکل می‌شوید و تغییر فصل آزارتان نمیدهد.
ویتامین‌ها را فراموش نکنید
کمبود بسیاری از ویتامین‌ها می‌تواند موجب آسیب‌های جدی در بدن است. اگر فکر می‌کنید ضعیف شده‌اید و بدن‌تان به ویتامین‌های بیشتری نیاز دارد، حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و آزمایش بدهید. پزشک با کمک بررسی آزمایش‌های شما می‌تواند تشخیص دهد که بدن‌تان چه کمبودهایی دارد و چگونه می‌توانید آن‌ر بهبود ببخشید.
ورزش کنید
ورزش کردن موجب ترشح هورمون شادی است که ما آن‌را اندروفین می‌نامیم. اندروفین می‌تواند به بدن‌تان کمک کند قوی‌تر باشد و بهتر از پس مشکلات بربیاید. جالب است بدانید که اندروفین مثل یک مسکن قوی عمل می‌کند و تاب‌آوری شما را در مقابل درد بالا می‌برد.
تفریح کنید
در پاییز و زمستان تفریح‌های گوناگونی هستند که می‌توانید به‌سراغ‌شان بروید. برخی از آنها مثل اسکی گران هستند اما نوشیدن قهوه در کافه‌های زیبا، وقت گذراندن با دوستان یا گرفتن یک مهمانی خودمانی در خانه را می‌توانید امتحان کنید.

سفر کنید
پاییز از بهترین فصل‌ها برای سفر به بسیاری از مناطق توریستی ایران است. مثلا اگر بخواهید یزد، کرمان، اصفهان یا شیراز را ببنید، می‌توانید در این فصل تورهای ارزان و خوبی را پیدا کنید. با سفر کردن، تجربه‌های خوبی به‌دست می‌آورید و می‌توانید از تغییر فصل بیشتر لذت ببرید.

غذاهای مناسب بخورید
تریپتوفان از جمله اسید امینه‌های ضروری است که می‌توانید آن‌را با مصرف برخی مواد غذایی از جمله، شیر، گوشت، بادام،  بادام‌زمینی، موز، خرمای خشک، ماهی، گوشت و بوقلمون به‌دست آورید. با خوردن این غذاها بدن می‌تواند سروتونین تولید کند و درنتیجه کمتر دچار افسردگی فصلی شوید.

سخن آخر

در این مقاله از سالم باش به بررسی مشکلی به‌نام افسردگی فصلی پرداخییم. این مشکل در پاییز و زمستان ممکن است به‌سراغ‌تان بیاید و مشکلاتی را ایجاد کند. اگر می‌خواهید این افسردگی سراغ‌تان نیاید یا بتوانید آن‌را درمان کنید، باید با یک روان‌شناس یا روان‌پزشک گفتگو کنید. جهت دریافت نوبت و گفتگو با بهترین اعضای کادر درمان هم‌اکنون در سایت سالم باش با بهترین پزشکان گفتگو کنید